Polityka otwartego dostępu (POD) została wdrożona w Uniwersytecie w Siedlcach na podstawie Zarządzenia Nr 127/2022 z dnia 27 grudnia 2022 r. Dotyczy ona publikacji i danych badawczych powstałych w wyniku finansowania ze środków publicznych, w których w afiliacji podano Uniwersytet oraz rozpraw doktorskich doktorantów Uniwersytetu.
Polityka zobowiązuje pracowników, doktorantów Uniwersytetu, a także inne osoby, z którymi Uniwersytet zawarł umowę przewidującą jej zastosowanie, do zapewnia otwartego dostępu do publikacji poprzez ich publiczne udostępnienie wraz z udzieleniem wolnej licencji Creative Commons realizując zasadę równoległych dróg:
- publikowanie w recenzowanych otwartych czasopismach i książkach naukowych (złota droga) i deponowanie ich w Repozytorium Uniwersytetu w Siedlcach;
- zdeponowanie w formie elektronicznej ostatecznej wersji publikacji, ewentualnie wersji autorskiej lub wersji dopuszczonej przez politykę wydawcy (zielona droga) w Repozytorium Uniwersytetu w Siedlcach .
Zaleca także podjęcie przez pracowników starań w celu zapewnienia otwartego dostępu do danych badawczych wraz z powiązanymi z nimi metadanymi poprzez:
- deponowanie elektronicznej postaci danych badawczych w Bazie Wiedzy Uniwersytetu;
- doprowadzenie do identyfikowalności danych badawczych, np. za pomocą standardów takich jak DOI (cyfrowy identyfikator dokumentu elektronicznego), tak aby dane badawcze były dostępne, możliwe do wyszukania i nadawały się do ponownego wykorzystania.
Wdrożenie POD w Uniwersytecie w Siedlcach wpisuje się w nurt otwartej nauki. Otwarta nauka to sposób uprawiania badań i komunikowania ich wyników w oparciu o zasady otwartości, przejrzystości, replikowalności oraz weryfikowalności. Są one kluczowe dla rozwoju nauki w zgodności z najwyższymi standardami rzetelności badawczej. Zasady otwartej nauki zostały wdrożone przez wiele agencji finansujących badania naukowe na świecie, w tym m.in. przez Komisję Europejską. Są one również promowane przez organizacje międzynarodowe odpowiedzialne za kształtowanie polityki naukowej (np. Science Europe, UNESCO).
Więcej informacji na temat otwartej nauki jest dostępnych na stronie NCN
https://www.ncn.gov.pl/finansowanie-nauki/otwarta-nauka
oraz na stronie Biblioteki Głównej UwS
https://bg.uws.edu.pl/otwarta-nauka
Pełnomocnik Rektora do spraw otwartego dostępu i polityki publikacyjnej UwS organizuje i koordynuje politykę otwartego dostępu w Uniwersytecie w Siedlcach oraz prowadzi w tym zakresie działania informacyjne i nadzorcze.
Pełnomocnik pełni dyżur w środy w godz. 11:30 – 12:30 w budynku Wydziału Nauk Społecznych pok.1.50
Raporty pełnomocnika
Raport pełnomocnika otwartego dostępu za rok 2022.
Na Uniwersytecie w Siedlcach powołano 16 Data Stewardów (specjalistów ds. zarządzania danymi badawczymi), którzy reprezentują dyscypliny naukowe UwS. Ich zadaniem jest wsparcie naukowców i zespołów badawczych w kwestiach związanych z zarządzaniem danymi badawczymi.
Listę osób pełniących obowiązki Data Stewardów dla poszczególnych dyscyplin UwS:
- dr M. Shadurski - literaturoznawstwo
- dr J. Wiliński - językoznawstwo
- dr A. Zawadzki - historia
- mgr P. Jaszczuk - nauki o zdrowiu
- mgr G. Adamczyk - zootechnika i rybactwo
- dr inż. M. Truba - rolnictwo i ogrodnictwo
- dr inż. K. Kapela - rolnictwo i ogrodnictwo
- mgr M. Karczewska - Czapska - nauki o zarządzaniu i jakości
- dr M. Stachowiak - Kudła - nauki o polityce i administracji
- dr D. Jarnicki - nauki o bezpieczeństwie
- dr K. Skalska - pedagogika
- dr M. Strzałek - nauki biologiczne
- dr hab. A. Gil-Świderska - matematyka
- dr G. Terlikowski - informatyka
- dr A. Niewiadomski - informatyka
- dr B. Michalczuk - nauki chemiczne
W dążeniu do otwartego udostępniania danych badawczych zgodnie z przyjętą przez Uniwersytet w Siedlcach polityką otwartego dostępu w ogólnokrajowym Repozytorium Danych Badawczych RepOD została utworzona kolekcja instytucjonalna UwS. Funkcję administratora kolekcji pełni dr A. Zawadzki
RepOD to repozytorium ogólnego przeznaczenia służące do otwartego udostępniania wszelkiego typu danych badawczych wytworzonych, zebranych lub opisanych na potrzeby działalności naukowej. Danymi badawczymi mogą być: dane liczbowe, dokumenty tekstowe, notatki, kwestionariusze, wyniki badań ankietowych, nagrania audio i wideo, obrazy, zawartość baz danych, oprogramowanie, wyniki symulacji komputerowych, protokoły laboratoryjne, opisy metodologiczne, itp.
Deponowanie danych badawczych w RepOD jest bezpłatne, a ich publikowanie w otwartym dostępie daje możliwość wzrostu liczby cytowań zarówno samych danych, jak i publikacji na nich opartych.
Link do kolekcji:
https://repod.icm.edu.pl/dataverse/repod/?q=Uniwersytet+w+Siedlcach
Link do wideoinstrukcji deponowania zbioru danych w RepOD:
https://www.youtube.com/watch?v=V95RTmjq-LY
Uniwersytet w Siedlcach jest członkiem koordynowanej przez NCN sieci EOSC Polska. European Open Science Cloud (EOSC) to ogólnoeuropejski projekt mający na celu stworzenie wirtualnego środowiska umożliwiającego wymianę danych badawczych i dostęp do nich ponad granicami i dyscyplinami naukowymi. Narodowego Centrum Nauki pełni rolę w krajowego przedstawiciela w Stowarzyszeniu EOSC (ang. EOSC Association). EOSC Portal oferuje dostęp do zasobów EOSC – narzędzi i usług do wykorzystania w celach badawczych. Portal EOSC jest dostępny pod adresem: https://eosc-portal.eu/.
Powstała strona internetowa EOSC Polska, poświęcona promocji działań podejmowanych przez polskie podmioty w obszarze otwartej nauki. Projekt ten popularyzuje dobre praktyki w zarządzaniu danymi badawczymi oraz wdrażaniu Europejskiej Chmury Otwartej Nauki (EOSC) w Polsce. Na stronie będą prezentowane profile krajowych ekspertów, a także efekty projektów realizowanych przez polskie instytucje w ramach konkursów infraEOSC.
Link do strony: https://eosc.gov.pl/siec-eosc-polska/
AKTUALNOŚCI
Złagodzenie zapisów dotyczących "Polityki Narodowego Centrum Nauki dot. otwartego dostępu do publikacji”
NCN wprowadza tymczasowo do 31.12.2025 r. złagodzenie zapisów dotyczących "Polityki Narodowego Centrum Nauki dot. otwartego dostępu do publikacji”. Zmiany stanowią odpowiedź na potrzeby zgłaszane przez środowisko naukowe oraz reformy polityki wydawców.
Szczegóły dostępne na stronie:
https://www.ncn.gov.pl/aktualnosci/2023-10-16-polityka-OA-zlagodzenie-przepisow
O tym, czym jest Europejska Chmura Otwartej Nauki oraz w jakich kierunkach powinna się rozwijać rozmawiano podczas EOSC Festival 2023. The National Tripartite Event Poland.
Link do transmisji z wydarzenia: https://ncn.gov.pl/aktualnosci/2023-10-31-rejestracja-eosc
KURSY I SZKOLENIA
Obecnie na ogólnopolskiej platformie edukacyjnej NAVOICA są dostępne następujące bezpłatne, certyfikowane kursy:
Zarządzanie danymi badawczymi dla naukowców – kurs podstawowy (dostępny do 31.05.2024)
https://navoica.pl/courses/course-v1:UniwersytetWarszawski+RDM_03+2023_01/about
Zarządzanie danymi badawczymi dla naukowców – kurs średnio zaawansowany (dostępny do 31.05.2024)
https://navoica.pl/courses/course-v1:UniwersytetWarszawski+RDM_04+2023_01/about
Zarządzanie danymi badawczymi dla data stewardów – kurs podstawowy ( dostępny do 31.05.2024)
https://navoica.pl/courses/course-v1:UniwersytetWarszawski+RDM_01+2023_01/about
Zarządzanie danymi badawczymi dla data stewardów – kurs średnio zaawansowany (dostępny do 31.05.2024)
https://navoica.pl/courses/course-v1:UniwersytetWarszawski+RDM_02+2023_01/about
Polecane serwisy:
OTWARTA NAUKA to serwis oferujący wprowadzenie w podstawowe kwestie związane z otwarta nauką, informacje o dobrych praktykach, narzędziach i wydarzeniach , a także bazę wiedzy na temat otwartych modeli komunikacji naukowej
Platforma Otwartej Nauki to centrum kompetencji w zakresie otwartych modeli komunikacji naukowej i dystrybucji wiedzy, ośrodek oferujący rozwiązania i narzędzia umożliwiające wdrażanie tych modeli, a także cyfrowa kolekcja polskich publikacji naukowych.
Webinaria NCN:
Złagodzenie zapisów Polityki NCN dot. otwartego dostępu do publikacji
Link do nagrania:
https://www.youtube.com/watch?v=uJxI2qtpUMM
„Otwarte dane badawcze w polityce i praktyce NCN”
Link do nagrania:
https://www.youtube.com/watch?v=gMmpemXNIzc
„Zarządzanie danymi badawczymi w naukach medycznych, farmaceutycznych i o zdrowiu”
Link do nagrania:
https://www.youtube.com/watch?v=UP8oLjzc4_A
„Zarządzanie danymi badawczymi w naukach o komunikacji społecznej mediach”
Link do nagrania:
https://www.youtube.com/watch?v=cf5QPD9Flig „Zarządzanie danymi badawczymi jakościowymi w naukach socjologicznych”
Link do nagrania:
https://www.youtube.com/watch?v=OE0-mTxvguU